Waarom hebben christenen het al zo snel over mensen helpen en over problemen als het gaat over de taak van de kerk?

Deze vraag kwam vandaag weer bij mij op. We zaten op een mooi congres over Integral Mission dat MissieNederland organiseerde in samenwerking met Tear, ForumC en de Pentecostal Council of Churches. Zelf mocht ik ook iets zeggen over wat spelende kerken en integral mission met elkaar te maken hebben (veel).

Verder goede verhalen van Moses Alagbe (auteur van The Boring Church), missionair pionier Bettelies Westerbeek en voorganger van Hoop voor Noord Jurjen ten Brinke. Wellicht later meer over deze inspirerende dag. Nu dus het punt van de hulpverlening.

Kansarmen

Als we in christelijk Nederland spreken over gemeentestichting, pionieren en missionair werk, gaat het al snel over werken in gebieden met kansarmen, verslaafden, vluchtelingen, allochtonen of anderszins mensen in de problemen.

Misschien is dat wel goed. Jezus roept vaak genoeg op om op te komen voor alle verschoppelingen. Aan de andere kant, de vanzelfsprekendheid vind ik wel eens merkwaardig. Hebben mensen met tweemaal modaal Jezus minder nodig? Of is het domweg moeilijker om iemand die het materieel goed heeft het Evangelie te ‘verkopen’. Beide kunnen een rol spelen en mogen ook wel een rol spelen wat mij betreft. Zolang je er maar bewust van bent.

Problemen gevraagd

Ik vrees dat er ook iets anders van invloed is, namelijk het idee dat mensen problemen nodig hebben om het Evangelie te laten landen. Zo leek het ook tijdens dit congres. Iemand stelde de vraag hoe je integral mission kunt doen in een meer gegoede wijk. Er kwamen diverse suggesties – en zelf dacht ik er ook aan – dat onder de oppervlakte van succes ook allerlei barsten zitten. Denk aan eenzaamheid, zinloosheid, echtscheidingen, opvoedproblemen e.d. Dus toch weer die lijst met moeilijkheden als ingang voor Gods Geest.

God is toch geen God van de problemen? En zelfs geen God van de problemenoplossing naar mijn idee. Het Evangelie is niet alleen een blijde boodschap voor wie in de knel zit. Ik vermoed dat we als kerken en kerkmensen een hulpverleningscomplex hebben. We willen graag helpen, we willen graag de problemen van mensen zien, want dan is er iets wat we voor hen kunnen doen. Nogmaals, dat hoeft niet verkeerd te zijn, maar als het daarbij blijft is het wel een vervlakking van het Evangelie.

Level playing field

Is het niet beter om uit te gaan van de kracht van het Evangelie zelf. De Bijbel lezen met mensen en hen en jezelf uitdagen om te kijken wat het te zeggen heeft voor hen en voor jezelf vandaag de dag. Dit inzicht is mede geïnspireerd door Rikko Voorberg die met theatermakers bijbelverhalen leest. Eventuele problemen komen dan vanzelf ter sprake. Maar wellicht ook hele andere zaken die je van tevoren niet kunt bedenken.

Een groot voordeel van deze aanpak: je stelt jezelf niet boven de ander, hulpverlener versus hulpvrager. Je gaat samen op zoek. In speltermen: je speelt meer met elkaar. Er is sprake van een level playing field. En dat kan lastig zijn, want dan moet je jezelf ook kwetsbaar opstellen. Je bent zelf onderdeel van doelgroep. Dan wordt het echt spannend: durf ik iets te laten zien van waar ik tegenaan loop in het leven? Durf ik de confrontatie aan of de Bijbel mij iets te zeggen heeft voor mijn dagelijkse leven? Ook dat is integral mission.